Vijf tips om een goede veranderaar te worden

De kern van bewust veranderen is het zoeken naar mogelijkheden om met zo min mogelijk inspanning zo veel mogelijk beweging te creëren. Met diverse opdrachtgevers ben ik regelmatig in gesprek over de uitdagingen die organisaties hebben en wat dat voor verandering van henzelf en anderen in de organisatie vraagt. Het realiseren van veranderingen zoals ze vooraf bedoeld zijn blijkt daarin niet altijd gemakkelijk.

Hoe kun je zo effectief mogelijk veranderen? Ik heb vijf tips voor je geformuleerd om een goede veranderaar te worden. Deze tips zijn gebaseerd op onze praktijkervaring, waarin wij door middel van schaduwadvies aan een veranderteam, meewerken in de uitvoering of een spelsimulatie, veranderteams helpen om op basis van kennis van mensen, de veranderopgave en een veelheid aan interventies na te denken over hoe zo effectief mogelijk te veranderen.

1. Kijk meervoudig
Er zijn meerdere manieren van kijken naar veranderen, het kleurendenken maakt je hier bewust van. Een geeldrukdenker ziet alleen ‘macht’ en een blauwdrukdenker focust zich op de planning en een van te voren bedacht resultaat. Door met elkaar in gesprek te gaan over verschillende manieren van kijken ontstaat meer begrip onderling, en krijg je vanuit ieders perspectief ook meer zicht op de totale olifant, in plaats van een stukje. Hoe gaat dat bij uw veranderopgave? Organiseer de meervoudigheid aan tafel door eens anderen uit te nodigen die anders kijken dan jezelf of gebruik een diagnosemodel zoals het kleurendenken om te kijken of er blinde vlekken zijn waar je bij het onderzoeken van het vraagstuk niet aan had gedacht.

2. Zoek naar de hefboom
Veel veranderaars zetten in de praktijk op alle problemen acties. Symptoombestrijding noemen we dat ook wel. Terwijl het er juist om gaat het achterliggende probleem te onderzoeken en daarin een hefboom te zoeken die ervoor zorgt dat je beweging creëert. Heb je als veranderteam ook van die lange actielijsten? Grote kans dat je ook werkt aan symptoombestrijding. Probeer eens dieper te kijken en onderzoek het achterliggende probleem en waar een kiem zit voor het in beweging krijgen van dit achterliggende probleem.

3. Bepaal de veranderstrategie
Welke koers ga je varen met het veranderplan? Een veranderstrategie helpt om op hoofdlijnen met elkaar een beeld te hebben van welke koers je volgt. Ook hierbij helpen de kleuren: wordt het een rode strategie waarbij het erom gaat zoveel mogelijk samen met mensen deze verandering door te maken, en door middel van het bieden van een aanlokkelijk perspectief mensen mee te krijgen? Of bijvoorbeeld een groene strategie waar het erom gaat zoveel mogelijk mensen zelf inzichten op te laten doen, en een lerend proces te faciliteren waar mensen deze inzichten over nieuw gedrag op kunnen doen. Welke veranderstrategie heeft jouw veranderplan? Probeer hem eens te duiden in termen van de kleuren.

4.Creëer een sneeuwbaleffect in het veranderplan
Op basis van de veranderstrategie die u heeft bepaald kun je activiteiten kiezen die daarbij passen. Vaak zie ik in de praktijk dat er activiteiten gekozen worden die goed aansluiten bij de veranderaar, maar minder goed bij de doelgroep waar het omgaat, of om totaal verschillende activiteiten. Focus op activiteiten die passen bij de gekozen veranderstrategie en kies activiteiten die elkaar versterken en zorgen voor een sneeuwbaleffect. Mensen zullen eerder snappen welke kant je op wilt en daarmee ook de principes gaan herkennen die liggen onder de activiteiten. Lukt het jou als veranderaar om breder te kijken dan uw eigen voorkeursactiviteiten en activiteiten te kiezen die de mensen en de opgave in de organisatie verder helpen? Het helpt om een veranderteam te hebben waarin mensen zitten die ervaring hebben met activiteiten die passen bij de gekozen veranderstrategie. Het gaat juist om voortdurend bijsturen en reageren op datgene wat zich aandient.

5. Tenslotte: monitor en stuur bij!
Als veranderaar moet je balanceren tussen voortgang boeken in je veranderopgave, het meekrijgen van mensen en het kiezen van de juiste interventie. Een one size fits all aanpak werkt niet. Het gaat juist om voortdurend bijsturen en reageren op datgene wat zich aandient. Daarmee bereikt u uiteindelijk voortgang in de veranderopgave, en steun voor uw veranderproces. Organiseer reflectie op je activiteiten en neem de tijd om de gekozen koers en activiteiten en het effect daarvan in de organisatie te bespreken.